Hoe leer je vaardigheden aan? (2) Foutloos leren

In de volksmond horen we vaak dat je leert van fouten. Meestal is ook zo: door fouten te maken, daar op gewezen te worden of ze te beseffen, doe je het de volgende keer anders. Zo leer je steeds meer. Maar geldt dat voor iedereen? Een bijdrage over de methodiek Foutloos leren.

Wanneer leer je van je fouten?
Leren van je fouten lukt alleen als je cognitief vaardig genoeg bent en je in staat bent op je eigen gedrag te reflecteren.

Wie leren niet van hun fouten?
Mensen met een niet-aangeboren hersenletsel (NAH), een verstandelijke beperking of een vorm van autisme leren meestal niet van hun fouten. Sterker nog: het maken van fouten vergroot de kans dat hij/zij de volgende keer dezelfde fout maakt. Daar komt bij dat het maken van fouten negatieve emoties met zich meebrengt en faalangst in de hand werkt. Dat staat het leerproces in de weg. Deze kennis is heel belangrijk wanneer adaptieve vaardigheden worden aangeleerd.

De methode Foutloos leren
Het uitgangspunt van de methode ‘Foutloos leren’ is dat een vaardigheid routinematig wordt herhaald, zonder fouten te maken. De begeleider zorgt er voor dat er geen fouten worden gemaakt. De nieuwe vaardigheid slijt zo als het ware ‘vanzelf’ in.

De methode Foutloos leren wordt in Nederland toegepast bij mensen met het Korsakov syndroom. Vanwege de gevolgen van dit syndroom kan deze groep heel moeilijk nieuwe vaardigheden (opnieuw) aanleren. Bij mensen met Korsakov leidt het aanleren van vaardigheden door deze methode tot een hogere kwaliteit van leven en een vermindering van gedragsproblemen.

Ook effectief bij mensen met een verstandelijke beperking? Oproep!
Internationaal is de methode onderzocht en bewezen effectief bij mensen met een verstandelijke beperking. Maar er is nog geen stappenplan of handleiding voor de toepassing hiervan in Nederland. Het zou zo mooi zijn als in Nederland ook methodieken worden ontwikkeld, specifiek voor mensen met een verstandelijke beperking. Wie weet of hier al werk van wordt gemaakt? Laat het ons weten!

 

Meer informatie
Zie voor een duidelijke samenvatting, doelstelling, stappenplan en voorbeelden:

Op Kennisplein Gehandicaptensector: https://www.kennispleingehandicaptensector.nl/gehandicaptensector/media/documents/Cli%c3%abntgroepen/Niet-aangeboren%20hersenletsel/interventie-foutloos-leren-bij-korsakov.pdf

En https://www.kennispleingehandicaptensector.nl/gehandicaptensector/media/documents/Cli%c3%abntgroepen/Niet-aangeboren%20hersenletsel/interventie-foutloos-leren-bij-korsakov.pdf

Databankinterventies.nl
https://www.databankinterventies.nl/interventies/interventie-foutloos-leren-bij-korsakov

 

Verwijzingen:
Markham, V. A.,  Giles, A. F., Roderique-Davies, G., Adshead, V., Tamiaki, G., May, R. J. (2020). Applications of within-stimulus errorless learning methods for teaching discrimination skills to individuals with intellectual and developmental disabilities: A systematic review,

Research in Developmental Disabilities, Research in developmental disabilities , 97.

https://doi.org/10.1016/j.ridd.2019.103521

Rensen, Y. C. M., & Korsakov Kenniscentrum (Rotterdam). (2017). Foutloos leren bij korsakov: een praktische handleiding. Korsakov kenniscentrum.

Boek: ‘One to one training’; Pieter Duker, Robert Didden, Jeff Sigafoos. Pro-ed, 2004.