Vragenlijsten invullen

Via deze knop kunt u het DIAG voor proef invullen. Dit betekent dat u het DIAG kunt invullen voor een fictieve cliënt zodat u kunt zien hoe het DIAG er op dit moment uitziet. Het DIAG zal in de toekomst mogelijk nog veranderen. Op basis van de huidige studie zullen we verbeteringen doorvoeren en bekijken of het DIAG kan worden ingekort.

U krijgt bij een proefinvulling geen resultaten.

Let op: de volgende vraag komt automatisch in beeld wanneer u een antwoord selecteert.

Doorgaan

Vragenlijst DIAG^©

Diagnostisch Instrument Adaptief Gedrag

Hinke Drijver, Robert Didden, Carlo Schuengel

Praktische handleiding

1.1 Doel van het DIAG

Het DIAG is een schaal (vragenlijst) om de adaptieve vaardigheden in kaart te brengen. Met adaptieve vaardigheden kunnen mensen goed in hun sociale omgeving functioneren. Adaptieve vaardigheden kunnen praktische vaardigheden zijn bij de zelfverzorging en de huishouding, maar ook vaardigheden bij het omgaan met andere mensen of vaardigheden waarbij algemene kennis nodig is. Niet iedereen beheerst deze vaardigheden even goed. Dit hangt onder andere af van verstandelijke, fysieke en zintuiglijke vermogens. Daarnaast speelt onderwijs en begeleiding een rol, maar ook hoe de omgeving van de persoon er uit ziet.

Het DIAG is in de onderzoeksfase gericht op personen met een (zeer) ernstige en matige verstandelijke beperking van 18 jaar en ouder, die in de regel 24 uur per dag zorg ontvangen. De schaal beschrijft de adaptieve vaardigheden als concrete uitspraken over het gedrag van een persoon.

2.1 Beschrijving van het DIAG

De onderzoeksversie van het DIAG schaal bestaat uit 78 vragen. De vragen hebben 5 antwoordopties. De antwoordopties lopen op in moeilijkheid (van minder vaardig tot meer vaardig).

De 78 vragen zijn onderverdeeld in vier domeinen (soorten vaardigheden):

Conceptueel (CON): dit domein bestaat uit 22 vragen. Deze verwijzen naar taalgebruik, taalbegrip, (voor)schoolse vaardigheden zoals lezen, schrijven, klokkijken, geldbegrip, nummer besef, tijdsbesef en vaardigheden bij het aansturen van zichzelf.

Praktisch (PRAK): dit domein bestaat uit 25 vragen. Deze verwijzen naar dagelijkse vaardigheden bij de zelfzorg, de zorg voor de omgeving, huishoudelijke taken, werk, gezondheid en veiligheid.

Sociaal (SOC): dit domein bestaat uit 20 vragen. Deze verwijzen naar het omgaan met anderen, zoals het voeren van een gesprekje, helpen, troost bieden, maar ook het gebruik van digitale communicatiemiddelen.

Motoriek (MOT): dit domein bestaat uit 11 vragen. Deze verwijzen naar de grove- en de fijne motorische vaardigheden.

3.1 Invulinstructie

3.1.1 Het invullen van het DIAG

Het DIAG wordt ingevuld door een iemand die de persoon om wie het gaat goed kent. Meestal is dit een begeleider, maar het kan ook een ouder, verzorger of familielid zijn. De invuller moet de persoon ten minste drie maanden kennen en zicht hebben op zijn/haar dagelijkse bezigheden in en rondom zijn thuissituatie. Het is niet genoeg om de persoon alleen te kennen van dagbesteding om het DIAG voor hem/haar in te kunnen vullen.

Lees het onderwerp van elke vraag en daarna de antwoordopties goed door. Daar waar staat ‘begeleider’ kan ook ‘ouder/verzorger’ worden gelezen. Beoordeel dan welke uitspraak het best past bij de persoon over wie de vragen worden ingevuld en vink deze aan.

Het gaat om het gedrag dat de persoon normaliter laat zien, in de periode van drie maanden terug, tot het moment van invullen. Dat wil zeggen: wanneer de persoon in zijn normale doen is. Daarnaast gaat het om wat de persoon daadwerkelijk doet, tenzij anders aangegeven (niet wat hij/zij misschien zou kunnen als hij/zij meer zijn best deed, of vroeger heeft gedaan maar nu niet meer). Het kan ook zijn dat de persoon tijdelijk uit zijn normale doen is (bijvoorbeeld door ziekte). Het gaat dan niet om het gedrag in deze slechtere periode, maar om het gedrag dat de persoon gewoonlijk laat zien.

Het kan voorkomen dat een persoon de vaardigheid in een vraag met een lagere score niet kan uitvoeren, maar de vaardigheid met een hogere score wel kan uitvoeren. Er moet dan voor de vaardigheid met de hoogste score worden gekozen.

Bij sommige vragen worden een paar voorbeelden genoemd. Er zijn echter nog veel meer voorbeelden mogelijk. Als de cliënt de vaardigheid wel beheerst, maar een ander, vergelijkbaar voorbeeld hoort daarbij, dan scoort hij positief op de vraag.

Voor personen met een visuele beperking of een gehoorbeperking staan er na de voorbeelden soms extra instructies bij.

3.1.2 Invullen van het DIAG bij personen die een spraakcomputer of gebaren gebruiken

Sommige personen kunnen door hun verstandelijke beperking niet goed praten. Er zijn ook personen die door een motorisch probleem niet goed kunnen praten. Zij begrijpen de taal dan wel. Deze groep personen maakt nogal eens gebruik van gebarentaal of van een spraakcomputer.

Bij alle vragen waarbij de persoon spraak gebruikt om zich duidelijk te maken, geldt ook dat hij/zij gebruik mag maken van gebaren of een spraakcomputer. Wanneer dit van toepassing is, staat dit aangegeven bij de vraag. Wanneer het bijvoorbeeld gaat om de verstaanbaarheid van de spraak, geldt het gebruik van gebaren of een spraakcomputer niet.

3.1.3 Rol van de motoriekschaal

Motoriek wordt normaliter niet beschouwd als adaptieve vaardigheid. Motoriek is echter wel belangrijk om te begrijpen waarom sommige vaardigheden moeilijk of onmogelijk zijn. Daarom vragen we ook naar motoriek. Dit geeft een eerlijker beeld van de personen over wie het DIAG wordt ingevuld.

Domein Conceptueel

Vraag 1: Gebruik van zinsbouw

Gebruik van een spraakcomputer of gebarentaal is toegestaan bij niveau 2 t/m 5. De persoon moet vanaf niveau 3 wel zelf zinnen kunnen maken die niet automatisch door een spraakcomputer worden gemaakt.

Spreekt niet/gebruikt losse klanken/eigen woorden.

Spreekt in losse kernwoorden (1 woord). Of noemt de naam van een bekende persoon.

Combineert twee woorden. Bijv. ‘Jas aan.’

Spreekt in zinnen (3 à 4 woorden), maar niet vloeiend (zie 5).

Er is vloeiend taalgebruik. Verschillende soorten zinnen qua opbouw; het gaat over zaken buiten het hier en nu; zinnen worden aan elkaar gevlochten met ‘maar’, ‘of’, ‘omdat’; kleine fouten in woordgebruik/zinsbouw mogen vóórkomen.

Domein Conceptueel

Vraag 2: Verstaanbaarheid

Spreekt niet. Maakt losse klanken.

Spreekt enkele losse woorden of vaste combinaties van klanken. Personen die hem/haar goed kennen moeten veel moeite doen om deze te verstaan. Gebruikt bijvoorbeeld een vervorming van bestaande woorden of eigen woorden die alleen betekenis hebben voor mensen die de persoon goed kennen.

Spraak wordt alleen begrepen door personen die hem/haar goed kennen. De reden hiervoor is de onduidelijke articulatie.

Spreekt redelijk goed verstaanbaar voor iedereen, maar maakt articulatiefouten.

Spreekt goed verstaanbaar voor iedereen en articuleert goed.

Domein Conceptueel

Vraag 3: Gespreksonderwerpen

Gebruik van een spraakcomputer of gebarentaal is toegestaan bij niveau 3, 4, 5.

Spreekt of communiceert niet of nauwelijks.

Communiceert zonder taal over dingen die direct aanwezig zijn. Gericht kijken, wijzen, geluiden maken mét een bedoeling (contact maken), aandacht vestigen op (laat iets zien aan de ander door iets vast te pakken).

Praat, maar alleen over dingen die direct aanwezig zijn. Benoemt/vertelt over huisdier dat in dezelfde kamer is. Benoemt ‘Drinken’ of ‘Ik wil drinken’ als hij/zij drinken ziet staan. Praat over wat hij/zij op dat moment aan het doen is.

Praat over eenvoudige ervaringen buiten het hier en nu. Losse opsomming van gebeurtenissen. Doorvragen is nodig. Bijv. Bezoek aan kapper, dag op dagbesteding/werk. Beschrijft bijv. alleen wat hij/zij heeft gemaakt. Dit moet duidelijk verband houden met een gebeurtenis die echt heeft plaatsgevonden.

Voert gesprekken over gebeurtenissen buiten het hier en nu. Doorvragen is niet of nauwelijks nodig. Doet uitgebreid verslag. Brengt structuur aan tijdens een gesprek (wat gebeurde eerst, wat daarna). Dit moet duidelijk verband houden met een gebeurtenis die echt heeft plaatsgevonden.

Domein Conceptueel

Vraag 4: Praktisch taalbegrip en voorstadium van taalbegrip

Begrijpt aanwijzingen niet. Kan het wel goed horen.

Een ge- of verbod (max. 2 woorden) wordt begrepen. Bijv. hij/zij geeft reactie op ‘nee’ of ‘mag niet.’
Het gaat hier om het taalbegrip, niet om het wel/niet opvolgen ervan.

Begrijpt een eenvoudige, veel voorkomende aanwijzing (max. 3 woorden). Bijv. ‘doe je jas uit’, ‘ga maar zitten.’
LET OP: begrijpt dit zonder dat er met de handen gebaren worden gemaakt.

Begrijpt aanwijzingen met één opdracht waarin voorzetsels voorkomen (in, onder, op, achter, voor e.d.). Bijv. begrijpt ‘leg de pen maar op de tafel’ of ‘doe je boek maar in de tas.’

Begrijpt aanwijzingen met twee opdracht-elementen waarin voorzetsels voorkomen. Bijv. begrijpt ‘haal de zak maar uit de prullenbak en doe er maar een nieuwe in.’

Domein Conceptueel

Vraag 5: Taalbegrip

Begrijpt woorden niet. Kan het wel horen. Ook scoren als hij/zij alleen op eigen naam reageert.

Begrijpt woorden. Bijv. ‘Jas’: pakt jas, kijkt naar jas.
LET OP: bij het onbewuste gebruik van gebaren bij woorden door de begeleider: hij/zij reageert dan op het gebaar en de context, zonder het woord te begrijpen.

Begrijpt woord-werkwoord, bij voorwerpen die in het zicht zijn. Bijv. ‘Pak je jas’; ‘Doe je schoenen aan’; ‘Haal maar een lepel.’

Begrijpt taal die gaat over zaken die niet direct zichtbaar zijn. Bijv. ‘Zet je kopje in de keuken’; ‘Haal je schoenen maar uit de gang’; ‘We gaan naar de winkel.’

Begrijpt taal die gaat over onderwerpen die niet tastbaar zijn. Bijv. onderwerpen als: liefde, vriendschap, vertrouwen, de dood.

Domein Conceptueel

Vraag 6: Betekenisverlening

Legt geen verband tussen voorwerp-activiteit (geen reactie).

Herkent alleen voor hem/haar bekende voorwerpen. Herkenning is merkbaar door reactie (bijv. geluid dat enthousiasme doet blijken, de eigen beker waaruit gedronken wordt).
Bijv. herkent de eigen deken om onder te slapen, de eigen beker om uit te drinken.

Begrijpt de verwijzende functie van voorwerpen. Hij/zij koppelt er een verwachting aan. Bijv. een voorwerp zegt iets over wat er gaat gebeuren (begrijpt dat kopjes klaarstaan om zo thee te gaan drinken, gaat alvast klaar zitten), begrijpt natuurlijke gebaren of verwijsliedjes (d.w.z. een liedje gekoppeld aan een activiteit, zoals het liedje ‘smakelijk eten’…).
Bijv. begrijpt dat kopjes klaarstaan om zo thee te gaan drinken, gaat alvast klaar zitten.

Begrijpt de verwijzende functie van plaatjes/foto’s/pictogrammen of voor hem/haar bekende geschreven woorden. Plaatje, pictogram e.d. zegt iets over wat er gaat gebeuren, hij/zij geeft blijk dit te begrijpen. Begrijpt bekende natuurlijke gebaren (bijv. duim omhoog is ‘goed zo’).
Bijv. ziet plaatje van een lepel: weet dat er gegeten zal worden.
Visuele beperking: begrijpt een abstracte ‘voel verwijzer’ (bijv. ring betekent: in de kring).

Begrijpt de meeste eenvoudige geschreven woorden en weet wat deze betekenen. NIET omdat hij/zij het woord al vaak gezien heeft (en weet hoe het eruit ziet, bijv. het woord WC dat wordt herkend) maar heeft echt begrip van veel verschillende geschreven woorden. Kan woorden echt lezen.
Visuele beperking: kan braille op woordniveau lezen. Begrijpt Nederlandse gebarentaal op woordniveau.

Domein Conceptueel

Vraag 7: Schrijven/schriftelijk taal gebruik

Kan niet schrijven. Kies deze optie ook als hij/zij om motorische redenen niet kan schrijven/typen (of met ander technisch hulpmiddel kan laten zien dat hij/zij kan schrijven).

Schrijft of typt alleen zijn/haar eigen naam en/of achternaam.

Schrijft of typt losse woorden. Bijv. boodschappen op een briefje.

Schrijft of typt een korte boodschap (één zin). Een zin bestaat uit minimaal 3 woorden. Schrijffouten mogen voorkomen.

Schrijft of typt briefjes/e-mails/digitale berichten bestaande uit minimaal 2 korte zinnen. Een zin bestaat uit minimaal 3 woorden. Schrijffouten mogen voorkomen.

Domein Conceptueel

Vraag 8: Lezen

Het gaat hier om de vaardigheid lezen, niet om het begrip.
Lezen: kan redelijk vloeiend hardop voorlezen.

Leest niet.

Leest letters of een paar bekende woorden. Hierbij hoort ook de eigen naam.

Leest de meeste losse woorden.

Leest een korte zin. Korte zin: minimaal 3 woorden.

Leest korte berichten of teksten (minimaal twee korte zinnen achter elkaar). Bestaande uit zinnen van minimaal 3 woorden. Bijv. een stripverhaal, sms of app bericht.
LET OP: soms lijkt iemand te lezen, maar worden de plaatjes bekeken.

Domein Conceptueel

Vraag 9: Tijdsbesef

Laat geen signalen zien van herkenning van een handeling en wat erop volgt.

Herkent een activiteit, laat dit zien met gezichtsuitdrukking, geluid, of gebaren. Bijv. gebaart enthousiast bij zien/ruiken eten.

Laat zien dat hij/zij weet wat er normaal volgt op een handeling/activiteit. Bijv. kijkt/wijst na de warme maaltijd naar de toetjes.

Vertelt ochtendritueel met enige hulp na (begeleider stelt alleen open vragen). M.b.v. woorden en/of gebarentaal en/of spraakcomputer en/of plaatjes.

Weet dag van de week, welke dag ervoor/erna kwam/komt en enkele details over wat is gedaan op die dagen. Kan evt. ook klokkijken op half uur nauwkeurig, maar niet noodzakelijk om een 5 te scoren. Mag m.b.v. woorden en/of gebarentaal en/of spraakcomputer en/of plaatjes.

Domein Conceptueel

Vraag 10: Besef van hoeveelheid/numerieke vaardigheden

Gebruik van een spraakcomputer of gebarentaal is toegestaan.

Kan niet tellen/geen besef van hoeveelheid.

Vraagt naar hoeveelheden tot twee stuks. Bijv. ‘(Mag ik) één koekje?’ ‘(Mag ik) twee koekjes?’
Mag ook via gebaren/spraakcomputer.

Telt vier voorwerpen hardop. Bijv. er staan vier bekers op tafel, begeleider vraagt: ‘Tel deze bekers.’
Slaat geen voorwerpen over, telt geen voorwerpen dubbel.

Heeft besef van hoeveelheid tot aantal van tien. Bijv. wijst aan welk groepje voorwerpen meer bevat (tot tien totaal), telt verder vanaf een willekeurig getal onder de tien, voert opdracht ‘Haal…(getal tot 10) voorwerpen op’ goed uit.

Heeft besef van hoeveelheid tot aantal van twintig. Bijv. wijst aan welk groepje voorwerpen meer bevat (tot twintig totaal), telt verder vanaf een willekeurig getal onder de twintig, voert opdracht ‘Haal…(getal tot 20) voorwerpen op’ goed uit.

Domein Conceptueel

Vraag 11: Omgaan met geld, besef van geld

Heeft geen besef van de functie van geld.

Laat blijken dat hij/zij weet dat geld bedoeld is om dingen mee te kopen, maar koopt zelf geen spulletjes.

Koopt in een winkel, bioscoop, kermis, markt, ter plekke iets van geld dat begeleider hem/haar geeft. Heeft geen geld in bezit.

Heeft zelf geld in bezit (evt. weekbudget), koopt hier leuke dingen van, maar gaat nog niet verantwoord om met een (week)budget. Iemand anders beheert geld en zorgt voor basisbehoeften.

Gaat redelijk verantwoord om met een weekbudget. Bijv. geeft dit niet allemaal de eerste dagen uit.
Iemand anders beheert financiën en zorgt voor basisbehoeften.

Domein Conceptueel

Vraag 12: Benoemen van verbanden

Gebruik van een spraakcomputer of gebarentaal is toegestaan.

Benoemt geen voorwerpen of figuren op plaatjes.

Benoemt voorwerpen of figuren op plaatjes door middel van één woord of klank.

Benoemt een handeling op een plaatje. Bijv. ‘(Dat) meisje schrijft.’ ‘(De) vader eet.’
Visuele beperking: hoort geluid en benoemt de handeling, bijv. hoort geluid stofzuiger en zegt: ‘Stofzuigen.’

Vertelt oorzaak of gevolg bij een plaatje. Bijv. wat er zojuist is gebeurd of wat er gaat gebeuren.
Bijv. persoon is nat: ‘Hij is nat, het regent.’ Persoon gaapt: ‘Hij gaapt, hij wil naar bed.’
Bij visuele beperking: begeleider begint een verhaal en hij/zij maakt het af, hieruit blijkt begrip van het verhaaltje (‘Jantje loopt naar buiten, het regent, wat gebeurt er?’).

Vertelt een echt verhaaltje (eigen belevenis of eventueel bij een plaatje). Vertelt een korte belevenis of anekdote in juiste volgorde en benoemt oorzaak en gevolg.

Domein Conceptueel

Vraag 13: Begrijpen van verbanden

Begrijpt verbanden niet. Zet geen doelgericht gedrag in om iets te krijgen (hulp, troost, voedsel).
Ook niet d.m.v. gebaren/spraakcomputer/aanwijzen in omgeving.

Bereikt een resultaat door één eigen handeling te verrichten. Bijv. openen voorraad kast betekent koekje krijgen. Jas aan: naar buiten. Knop speelgoed indrukken: er komt een geluid.

Bereikt een resultaat door het vooraf plannen en combineren van twee handelingen. Bijv. haalt eerst een trappetje op en gaat daarop staan omdat hij/zij iets van een hoge kast wil pakken. Kijkt eerst in de kast om kleding te kiezen voordat hij/zij deze klaarlegt/aan doet.

Bereikt een resultaat door het vooraf plannen en combineren van drie handelingen. Bijv. kijkt hoeveel personen aanwezig zijn, pakt voor dat aantal kopjes en doet hier koffie in. Of: begrijpt dat hij/zij voor een taakje eerst een aantal spullen nodig heeft, haalt deze op alvorens eraan te beginnen.

Bereikt een resultaat door het vooraf plannen en combineren van drie handelingen. Kijkt bovendien voorbij het hier en nu. Bijv. zoekt op/vraagt welke dag van de week het is, concludeert welke activiteit er dan gedaan wordt (bijv. werken), zet vooraf meerdere benodigde spullen klaar. Ziet op de kalender zien dat er iemand jarig is, pakt voor deze persoon een kaart, schrijft de kaart en doet deze op de post.

Domein Conceptueel

Vraag 14: Kennis eigen levenssituatie

Gebruik van een spraakcomputer of gebarentaal is toegestaan.

Luistert niet naar eigen naam. Geen zichtbare reactie.

Luistert naar eigen naam.

Benoemt eigen naam. Visuele beperking: schrijft op/gebaart.

Benoemt eigen naam, achternaam en leeftijd. Visuele beperking: schrijft op/gebaart.
Doet hij/zij dit niet allemaal, scoor dan 3.

Benoemt eigen naam, leeftijd, adres (vereist is: plaatsnaam, straatnaam en nummer óf: plaatsnaam, naam instelling en naam woonlocatie). Postcode mag ontbreken.
Visuele beperking: schrijft op/gebaart.
Onvolledig adres (bijv. geen huisnummer of naam instelling): scoor dan 4.

Domein Conceptueel

Vraag 15: Aanpassen aan verandering

Veranderingen treden op wanneer het anders gaat dan hij/zij gewend is, bijv. nieuw of ander werk, een nieuwe begeleider, nieuwe kleding, andere volgorde activiteiten, wegvallen van een activiteit.

Reageert altijd met ongenoegen of onrust op veranderingen, ook kleine veranderingen.

Heeft een paar weken tijd nodig om zich aan veranderingen aan te passen.

Heeft een week tijd nodig om zich aan veranderingen aan te passen.

Heeft tot een paar dagen tijd nodig om zich aan veranderingen aan te passen.

Past zich zonder moeite na hooguit korte tijd aan veranderingen aan.

Domein Conceptueel

Vraag 16: Problemen oplossen

Merkt problemen niet op. Bijv. een vlek op een trui, iets dat stuk is.

Vestigt gericht de aandacht op een klein probleem bij begeleiding, lost het niet zelf op. Bijv. wijzen naar een vlek, aandacht vestigen op een gaatje in kleding, iets dat nat is.

Lost zelfstandig kleine problemen op. Bijv. vlek op trui: pakt doekje; natte sok: pakt zelf een droge sok.

Lost zelfstandig grotere problemen op. Bijv. pompt een fietsband op die te zacht is. Pakt emmer en dweil wanneer glas drinken op grond is gevallen.

Lost zelfstandig ingewikkelder problemen op. Bijv. batterij vervangen: zelf de juiste batterij zoeken en zelf apparaat openschroeven, zal bij nood 112 bellen of de buren inseinen.

Domein Conceptueel

Vraag 17: Uitstellen van wensen/verlangens

Wil onmiddellijke vervulling van wensen/verlangens. Bijv. blijft roepen/vragen totdat behoefte wordt vervuld.

Stelt wensen/verlangens kort uit tot na huidige activiteit. Bijv. wacht op iets lekkers tot na het eten, wacht op antwoord als begeleider klaar is met praten.

Stelt wensen/verlangens enige tijd uit. Bijv. wacht tot na een herkenbaar moment (lunch; thee moment).

Stelt wensen/verlangens tot een dag uit. Bijv. wacht tot de juiste persoon aanwezig is om wens bij neer te leggen.

Stelt wensen/verlangens zo lang als nodig uit. Bijv. spaart zakgeld op voor grotere aankoop. Bewaart snoep enige tijd.

Domein Conceptueel

Vraag 18: Aandacht vasthouden

Geldt alleen voor ‘live’ situaties, niet het kijken naar filmpjes. Het gaat niet om het begrip van de woorden, maar om de aandacht die hij/zij ervoor heeft.

Heeft geen tot een vluchtig moment aandacht voor de ander.

Luistert met aandacht naar een korte opdracht. Eén zin. Bijv. ‘Pak je jas.’

Luistert met aandacht naar een opdracht die uit twee zinnen/elementen bestaat. Bijv. ‘Pak je jas en doe je schoenen aan.’

Luistert met aandacht naar meerdere aanwijzingen en/of een korte anekdote (enkele minuten). Bijv. hoe een apparaat bediend wordt.

Luistert met aandacht naar een praatje/voordracht van minimaal 10 min. Bijv. kerkdienst, voordracht bij een viering.

Domein Conceptueel

Vraag 19: Taken afmaken

Voorbeeld van een taak is hier: afruimen van de tafel, kleurplaat inkleuren, opruimen van eigen kamer. Het gaat er niet om dat het snel gebeurt. Het moet wel zelfstandig, zonder hulp.

Maakt taken nooit af.

Maakt minder dan de helft van de taken die hij/zij begint af. Doe dit op inschatting.

Maakt de helft van de taken die hij/zij begint af.

Maakt meer dan de helft van de taken die hij/zij begint af.

Maakt (bijna) alle taken waarin hij/zij begint af, ook wanneer taken enige tijd in beslag nemen (minimaal 30 minuten). Ruimt gebruikte spulletjes na afloop spontaan op. Ruimt niet spontaan op na een taak: scoor dan 4.

Domein Conceptueel

Vraag 20: Invullen van vrije tijd

Houdt zichzelf niet bezig. Begeleider zorgt volledig voor invulling in de dag. Zoekt de begeleider steeds op als hij/zij alleen wordt gelaten.

Houdt zichzelf zonder hulp ongeveer 5-10 minuten bezig; begeleider is aanwezig en bedenkt activiteiten. Begeleider is steeds in de buurt (bijv. hooguit in aangrenzende kamer met deur open).

Houdt zichzelf zonder hulp ongeveer 15-20 minuten bezig; begeleider is aanwezig en bedenkt activiteiten. Begeleider kan er kort (5 min.) bij weggaan zonder in de buurt te zijn.

Houdt zich zonder hulp en toezicht 20-30 minuten tijd bezig. Begint zelf met een activiteit/taak, kiest zelf benodigdheden uit, stelt soms een vraag.
Begeleider kan er gerust enige tijd (20-30 minuten) bij weggaan.

Houdt zichzelf meestal langere tijd zonder hulp en toezicht bezig (meer dan 30 minuten). Mag binnen de structuur van een dagbestedingsplek, gezin of beschermde woonvorm.

Domein Conceptueel

Vraag 21: Zelfbeheersing

Het in bedwang houden van eigen gevoelens bijv. wanneer iets wordt geweigerd, anders gaat dan verwacht, iemand anders wint bij een spel, bij honger/pijn of juist een bijzonder prettige gebeurtenis.

Het lukt niet om gevoelens te beheersen. Is meerdere keren per dag boos/verdrietig/euforisch/ontremd.
Euforisch betekent: extreem blij.

Beheerst zichzelf soms. Is zo’n eens per dag boos/verdrietig/euforisch/ontremd.

Beheerst zichzelf regelmatig. Is zo’n eens per week boos/verdrietig/euforisch/ontremd.

Beheerst zichzelf vaak. Is zo’n eens per maand boos/verdrietig/euforisch/ontremd.

Beheerst zichzelf (bijna) altijd. Is maximaal eens per drie maanden boos/verdrietig/euforisch/ontremd.
Vaker dan eens per drie maanden: kies dan 4.

Domein Conceptueel

Vraag 22: Plannen/vooruitdenken

Kan niet vooruitdenken. Gedrag is niet doelgericht.

Denkt één stap vooruit. Weet bijv. dat als hij/zij roept/huilt, er een begeleider komt.

Denkt twee (deel-)stappen vooruit. Bijv. weet dat je voor het vegen van de vloer, eerst de bezem moet pakken.
Mag worden gestimuleerd om taak te doen maar moet de te nemen stappen zelf bedenken.

Denkt drie stappen vooruit. Bijv. weet dat, om koffie te zetten, eerst wordt bekeken voor hoeveel personen dit nodig is, dan koffie wordt gezet en deze daarna wordt ingeschonken.
Mag worden gestimuleerd om taak te doen maar moet de te nemen stappen zelf bedenken.

Denkt drie of meer stappen vooruit. Bijv. maakt de eigen kamer geheel zelfstandig schoon in logische stappen (eerst opruimen, dan afstoffen, dan stofzuigen, daarna dweilen). Treft zelfstandig enkele voorbereidingen voor een nacht weg (doet dit op tijd, weet wat er mee moet in de tas, zet een wekker).
Mag worden gestimuleerd om taak te doen maar moet de te nemen stappen zelf bedenken.

Domein Praktisch

Vraag 23: Vertrouwdheid buitenshuis

Het gaat hier om praktische vaardigheden, niet om sociale vaardigheden (bijv. weerbaarheid).

Is niet zelfstandig vertrouwd buiten de eigen woning.

Is zelfstandig vertrouwd in de BESLOTEN nabijheid van het huis. Binnen een omheining en met veiligheidsmaatregelen: er is toezicht nodig. Bijv. een pleintje met hek eromheen, tuin met schutting rondom, omheind veldje bij een boerderij.

Is zelfstandig vertrouwd in nabijheid huis. D.w.z. de eigen straat. Loopt gewoonlijk niet weg, komt zelf weer binnen.

Is zelfstandig vertrouwd in de eigen buurt/terrein. D.w.z. een paar straten ver; kan de weg naar huis zelf terugvinden. Er worden mogelijk afspraken gemaakt over gewenst gedrag.

Is zelfstandig vertrouwd buiten eigen buurt. D.w.z. in een dorp; kan de weg naar huis zelf terugvinden. Er worden mogelijk afspraken gemaakt over gewenst gedrag.

Domein Praktisch

Vraag 24: Herkenning/begrip omgeving

Het gaat hier niet om zelfstandig of samen naartoe gaan, maar om het begrip.

Herkent de omgeving niet. Geen merkbare reactie.

Herkent de omgeving maar begrijpt deze niet. Bijv. herkent eigen slaapkamer, ziet/ruikt zwembad, toont herkenningsreactie maar zou de weg in het zwembad niet weten.

Begrijpt omgeving van eigen huis en tuin. Bijv. weet zonder hulp de weg in eigen huis en tuin.

Begrijpt de weg binnen de eigen buurt. Bijv. weet zonder hulp de weg naar activiteit op bekend terrein (instellingsterrein, weg naar buurtschool/speeltuin). Houdt maximaal 5 straten ver aan.

Begrijpt de weg buiten de eigen buurt. Bijv. weet zonder hulp de weg naar sportactiviteit in een andere buurt (meer dan 5 straten ver).

Domein Praktisch

Vraag 25: Boodschappen doen

Doet geen boodschappen.

Doet samen met een begeleider boodschappen, begeleider heeft de leiding. Hij/zij helpt begeleider door iets op aanwijzen van begeleider te pakken uit het schap.

Doet samen met een begeleider boodschappen, hij/zij pakt zelf de boodschappen. Begeleider blijft op afstand en geeft af en toe aanwijzingen.

Doet zelfstandig enkele boodschappen, maar bereidt dit samen met begeleider voor. Gaat niet om een volledige maaltijd, maar om een paar spulletjes: cadeau, verzorgingsmiddelen, snack. Maakt samen met begeleider een briefje of bespreekt wat er nodig is.

Doet zelfstandig enkele boodschappen, komt meestal terug met de juiste spullen. Gaat niet om een volledige maaltijd, maar om een paar spulletjes: cadeau, verzorgingsmiddelen, snack. Bedenkt zelf wat nodig is, maakt zelf een briefje of onthoudt zelf de benodigdheden. Begeleider mag het geld meegeven.
Koopt veel te veel of te weinig? Dan optie 4 kiezen.
Bij motorische problemen kan het zijn dat een begeleider mee gaat om de boodschappen te pakken. Hij/zij regelt echter alle overige zaken zelf (benodigdheden, briefje) en vertelt begeleider wat hij/zij moet pakken.

Domein Praktisch

Vraag 26: Verkeersveiligheid

Het gaat niet om de vaardigheid van het goed kunnen lopen/fietsen (kan ook driewieler zijn), maar het omgaan met het verkeer.

Kan niet vertrouwd en zelfstandig een rustige straat oversteken. Bijv. wordt gebracht naar dagactiviteiten.

Steekt vertrouwd en zelfstandig een rustige straat over. Kijkt naar beide kanten. Wordt nog gebracht omdat mondeling bijsturing op andere gebieden nodig is.

Is fietsend of lopend geheel vertrouwd in verkeersluwe eigen buurt. Volgt eenvoudige verkeersregels: juiste wegpositie, naar links-rechts kijken, richting aangeven, stoppen voor stoplicht.

Is fietsend of lopend geheel vertrouwd in drukkere eigen buurt. ‘Drukker’ betekent: zoals in een groot dorp met winkelgebied in dorpskern.

Is buiten de eigen buurt fietsend of lopend vertrouwd. Fietst/loopt verantwoord en houdt zich aan de meeste verkeersregels.

Domein Praktisch

Vraag 27: Zorg voor eigen gezondheid

Informatie geven mag ook d.m.v. gebarentaal/spraakcomputer.
Toelichting betekent: soort pijn, plaats van de pijn, wanneer begonnen etc.

Maakt pijn/klachten niet aan een ander duidelijk.

Maakt pijn/klachten aan een ander duidelijk, maar geeft geen toelichting. Gericht wijzen en losse woorden geven aan dat hij/zij pijn heeft.
Mag naar aanleiding van een vraag door begeleider.

Maakt pijn/klachten aan een ander duidelijk en geeft enige toelichting (max. 1 aspect).

Maakt pijn/klachten aan een ander duidelijk en geeft toelichting (minimaal 2 aspecten).

Maakt pijn/klachten aan een ander duidelijk, geeft toelichting (minimaal 2 aspecten) en weet ongeveer wat er moet gebeuren. Bijv. schat de ernst van de klacht redelijk passend in (vraagt bij een pukkeltje/blauwe plek of éénmalig hoofdpijn niet naar een huisarts maar doet dit wel bij serieuzere klachten).
Bijv. geeft terecht aan een pijnstiller nodig te hebben.

Domein Praktisch

Vraag 28: Herkennen van gevaar

Ongelukjes door motorisch probleem tellen hier niet mee.

Heeft geen besef van gevaarlijke situaties. Is hierin geheel afhankelijk van de begeleiding.

Heeft alleen besef van zeer duidelijke gevaarlijke situaties. Kan daarom niet alleen worden gelaten. Voorbeelden van zeer duidelijk gevaarlijke situaties: open vuur, snel rijdende auto’s, diepe afgronden.

Overziet gevaarlijke situaties gedeeltelijk: begeeft zich er regelmatig in. Kan daarom slechts kort alleen worden gelaten. Brandt zijn/haar vingers aan heet voorwerp, krijgt de vinger tussen een deur, glijdt uit over gladde vloer, brandt zijn/haar mond aan heet eten, raakt een hete oven aan, snijdt zichzelf in de vinger.

Overziet gevaarlijke situaties redelijk: begeeft zich er soms in. Brandt zijn/haar vingers aan heet voorwerp, krijgt de vinger tussen een deur, glijdt uit over gladde vloer, brandt zijn/haar mond aan heet eten, raakt een hete oven aan, snijdt zichzelf in de vinger.

Overziet gevaarlijke situaties zo goed dat hij/zij zich er zelden in begeeft. Bijv. raakt een hete oven niet aan, schenkt voorzichtig water uit waterkoker, is voorzichtig met heet eten alvorens dit op te eten, maakt verantwoord gebruik van stopcontacten, loopt voorzichtig in een zwembad. Ongelukjes mogen eens in de zoveel tijd voorkomen.

Domein Praktisch

Vraag 29: Handhygiëne

Wast niet zelf de handen. Doet ook niet mee als begeleider de handen wast.

Neemt geen initiatief tot handen wassen, maar doet mee als begeleider de handen wast.

Neemt soms initiatief tot handen wassen, instructies geven is vaak nodig. Neemt in minder dan de helft van de situaties dat het nodig is initiatief tot wassen.

Neemt regelmatig initiatief tot handen wassen, instructies geven is soms nodig. Neemt in meer dan de helft van de situaties dat het nodig is initiatief tot handen wassen. Begeleiding herinnert hem/haar er soms nog aan of geeft soms aanwijzingen hoe te wassen.

Wast handen (bijna) altijd uit zichzelf, op juiste moment en zoals het hoort. Na iedere toiletgang, evt. voor het eten (afhankelijk van gewoontes binnen woonsetting).

Domein Praktisch

Vraag 30: Neushygiëne

Schoonhouden betekent: op tijd en met goed resultaat een zakdoek gebruiken (snuiten en/of vegen) wanneer dit nodig is. Met de mouw/hand vegen geldt hier niet.

Houdt neus niet zelf schoon.

Doet uit zichzelf een poging de neus schoon te maken/de aandacht hier op te vestigen. Poging slaagt onvoldoende. Of doet dit alleen met de mouw.

Houdt neus soms uit zichzelf en zonder hulp schoon. Soms: in minder dan de helft van de gevallen dat het nodig is.
Moet er regelmatig aan worden herinnerd.

Houdt neus regelmatig uit zichzelf en zonder hulp schoon. Regelmatig: in meer dan de helft van de situaties dat het nodig is.
Lukt bijvoorbeeld niet altijd bij hevige verkoudheid. Moet er soms aan worden herinnerd.

Houdt neus altijd uit zichzelf en zonder hulp schoon.

Domein Praktisch

Vraag 31: Schoonmaken bij toiletgang

Maakt geen gebruik van het toilet.

Hij/zij maakt zichzelf na toiletgang niet schoon. Dit wordt overgenomen.

Hij/zij maakt zichzelf na toiletgang een beetje schoon. Hij/zij krijgt daarom hulp bij schoonmaken.

Maakt zichzelf na toiletgang redelijk schoon. Geen hulp nodig. Af en toe vieze onderbroeken bij de was mag.

Maakt zichzelf na toiletgang goed schoon. Geen hulp nodig. Nagenoeg nooit vieze onderbroeken.

Domein Praktisch

Vraag 32: Gebitsverzorging

Tanden worden alleen gepoetst als de begeleider dit volledig overneemt. Kunstgebit: begeleider zorgt dat deze gereinigd wordt.

Hij/zij doet poging tot tandenpoetsen. Tanden worden nagepoetst door begeleider. Maakt een poetsbeweging.
Kunstgebit: geeft aan dat deze vies is, begeleider reinigt deze.

Hij/zij poetst tanden en doet dit redelijk. Tanden worden nagepoetst door begeleider. Poetst echt en doet dit links en rechts.
Als hij/zij niet wil worden nagepoetst en daarom naar mondhygiënist gaat, ook 3 kiezen.
Kunstgebit: reinigt deze met hulp van begeleider.
Wel op eigen initiatief maar niet zelfstandig en goed poetsen: scoor een 3.

Hij/zij poetst tanden zelfstandig en goed, maar niet éénmaal daags op eigen initiatief. Napoetsen niet nodig.
Poetst alle vlakken goed. Moet worden herinnerd aan tandenpoetsen of is weggezet in een dagprogramma.
Kunstgebit: reinigt deze zelfstandig, maar moet eraan worden herinnerd.
Wel op eigen initiatief maar niet zelfstandig en goed poetsen: scoor een 3.

Hij/zij poetst tanden zelfstandig en goed, minimaal éénmaal daags op eigen initiatief. Kunstgebit: reinigt deze uit zichzelf, op juiste manier, dagelijks op eigen initiatief.

UITZONDERING: wanneer de persoon een kunstgebit heeft maar niet draagt, schat dan de mate in waarin de persoon aan mondhygiëne doet (het reinigen van de mondholte), gebruik hiervoor dezelfde aanwijzingen bij optie 1 t/m 5.

Domein Praktisch

Vraag 33: Uitkiezen passende kleding

Kiest geen kleding uit.

Kiest kleding samen met begeleider. Weet dat boven- en ondergoed nodig is.

Kiest zelf kleding uit. Bijsturen is wekelijks nodig. Kleding past vaak niet bij weertype/seizoen/gelegenheid.

Kiest zelf kleding uit. Bijsturen is maximaal twee keer per maand nodig. Kleding past soms niet bij weertype/seizoen/gelegenheid.

Kiest (bijna) geheel zelfstandig passende kleding uit (bij weertype/seizoen/gelegenheid). Bijv. alleen advies bij speciale gelegenheden.
Visuele beperking: wil voor een speciale gelegenheid een bepaald kledingstuk aan. Niet omdat hij/zij dat altijd draagt bij een feest (gewoonte) maar omdat hij/zij dit zelf zo heeft bedacht.

Domein Praktisch

Vraag 34: Zorg voor kleding

Geen aandacht voor zijn/haar bovenkleding.

Merkt op dat kleding vies/kreukelig/stuk is. Visuele beperking: voelt aan vlek/scheur.

Merkt op dat kleding vies/kreukelig/stuk is en lost dit altijd met hulp op. Visuele beperking: benoemt scheur/vlek als deze duidelijk aanwezig is, maakt met hulp schoon.

Merkt op dat kleding vies/kreukelig/stuk is en lost dit soms zonder hulp op. Bijv. maakt schoon, doet iets anders aan.
Visuele beperking: vraagt soms uit zichzelf aan begeleider of kleding er nog netjes uitziet, merkt alleen duidelijk voelbare vlek op, maakt dan soms zelf schoon.

Zorgt er (bijna) geheel zelf voor dat kleding heel/schoon/netjes is. Visuele beperking: vraagt regelmatig uit zichzelf aan begeleider of kleding er netjes uitziet.

Domein Praktisch

Vraag 35: Zorg voor nagels/haren

Zorgt niet zelf voor nagels en haren.

Zorgt met hulp voor nagels/haren. Begeleider neemt initiatief. Bijv. wil zelf knippen/kammen/wassen maar kan dit niet.

Neemt soms initiatief tot knippen nagels of wassen haren. Mondeling instructies geven is altijd nodig. Haren zonder instructies kammen lukt bij dit niveau soms nog wel. Voor wassen haren/knippen nagels: herinneren aan juiste moment, begeleider stuurt steeds bij.

Neemt regelmatig initiatief tot knippen nagels of kammen/wassen haren. Instructies geven is soms nodig. Begeleiding herinnert hem/haar er soms nog aan of geeft soms aanwijzingen hoe te knippen/wassen.

Knipt nagels en wast/kamt haren meestal uit zichzelf, op juiste moment en zoals het hoort.

Domein Praktisch

Vraag 36: Wassen van het eigen lichaam

Wordt door begeleider gewassen/gedoucht/afgedroogd, doet zelf niet mee.

Wordt door begeleider gewassen/gedoucht/afgedroogd, doet mee. Bijv. washand hanteren, zeep op washand doen.

Begeleider geeft mondeling instructie per handeling bij douchen, hij/zij wast zichzelf. Afdrogen hoort hier ook bij.

Hij/zij wast zichzelf voldoende (ook haren), wordt gestimuleerd om te gaan douchen. Afdrogen hoort hier ook bij.

Hij/zij wast zichzelf zonder hulp/toezicht op juiste moment en zoals het hoort. Afdrogen hoort hier ook bij.

Domein Praktisch

Vraag 37: Aan- en uitkleden

Kleedt zichzelf niet aan of uit.

Kleedt zichzelf aan en uit met hulp.

Kleedt zich zelfstandig aan OF uit, maar heeft moeite met ritsen/knopen. Of draagt om die reden kleding met elastiek, klittenband.

Kleedt zich zelfstandig aan EN uit, maar heeft moeite met ritsen/knopen. Of draagt om die reden kleding met elastiek, klittenband.

Kleedt zich geheel zelfstandig uit en aan, inclusief ritsen, knopen, sluitingen. Het is niet nodig om schoenveters te kunnen strikken.

Domein Praktisch

Vraag 38: Gebruik materiaal

Pakt materiaal niet vast. Ook scoren als hij/zij reikt naar materiaal, bijv. haarborstel, speelgoed.

Pakt materiaal vast. Hier hoort verkennen materiaal ook bij.

Pakt materiaal vast en doet een poging dit te gebruiken waarvoor het is bedoeld. Begeleider doet het over. Bijv. doet een poging haar te borstelen.

Gebruikt eenvoudig materiaal waarvoor het is bedoeld, met (verbale) hulp. Bijv. gebruik afwasborstel, schaar, plakband, schroevendraaier. Begeleider stelt bij of maakt het af.

Gebruikt eenvoudig materiaal waarvoor het is bedoeld en doet dit effectief en zonder hulp. Effectief: vaat moet bijvoorbeeld voldoende schoon zijn. Geen nawassen nodig, scoor anders 4. Aansporen tot gebruik mag.

Domein Praktisch

Vraag 39: Gebruik lepel/bestek

Eet niet zelfstandig.

Hapt eten van de lepel als deze wordt aangeboden. Of lepel die zelf wordt vastgehouden en met hulp begeleider in de mond wordt gedaan.

Doet zonder hulp lepel of vork met eten in de mond. Morst nog. Gebruikt evt. aangepast bestek.

Eet zonder hulp en zonder morsen met een lepel en vork. Gebruikt evt. aangepast bestek. Mes wordt nog niet altijd gebruikt.

Eet zonder hulp en op de juiste manier met een lepel, mes en vork. Gebruikt evt. aangepast bestek. Hulp bij taai vlees mag. Het mes dient gebruikt te worden om mee te snijden en hapjes op vork/lepel te maken. Brood eten mag met de handen.

Domein Praktisch

Vraag 40: Wassen van kleding

Hij/zij doet kleding niet in de was(mand).

Hij/zij doet kleding in de was(mand) op aanwijzen van begeleider.

Hij/zij doet zelfstandig en op tijd vieze kleding in de was(mand). Dagelijks: onderbroek en sokken; eens per vier dagen of wanneer vuil: overige kleding.

Hij/zij doet kleding bovendien zelfstandig en tijdig in de wasmachine of hangt kleding uit zichzelf en zelfstandig op wasrek. Hulp bij sorteren en bediening wasmachine mag.

Hij/zij doet kleding zelfstandig en tijdig in de wasmachine en hangt kleding uit zichzelf en zelfstandig op wasrek. Hulp bij sorteren en bediening wasmachine mag.

Domein Praktisch

Vraag 41: Bereiden van voedsel (warm of koud)

Het gaat hier niet om het motorische aspect.

Draagt niet bij aan het bereiden van voedsel.

Helpt bij het bereiden van voedsel samen met de begeleider en gestimuleerd door de begeleider. Bijv. samen in de pan roeren, samen melk bij het deeg doen, samen een broodje smeren.

Doet zelfstandig minimaal één deeltaak bij bereiden van voedsel met hulp op afstand. Bijv. roert in een pan, doet water bij saus (begeleider zet klaar), kneed het deeg, smeert boter op een broodje: op aanwijzen van begeleider.

Doet zelfstandig minimaal twee aanééngesloten deeltaken bij bereiden van voedsel met hulp op afstand. Bijv. haalt met behulp van mondelinge aanwijzing begeleider zelfstandig groenten uit de koelkast en snijdt deze, maakt één volledig broodje klaar.
Hulp op afstand: hier en daar een aanwijzing, wijzen naar plaatjes, kookgerei laten zien.

Bereid zelfstandig een zeer eenvoudige volledige maaltijd met hulp op afstand. Bijv. bakt een ei en doet deze op een broodje. Maakt een paar boterhammen voor zichzelf klaar. Stelt zelfstandig een borrelhapje samen (minimaal twee elementen).
Hulp op afstand: hier en daar een aanwijzing, wijzen naar plaatjes, kookgerei laten zien.
Bij zelfstandig wonen: heeft eigenlijk hulp op afstand nodig (bijv. keuze gezond voedsel).

Domein Praktisch

Vraag 42: Zorg voor directe omgeving: opruimen

Ruimt niet op.

Ruimt samen met begeleider op.

Ruimt op aanwijzen van- en in aanwezigheid van begeleider zelfstandig op.

Ruimt op eigen initiatief en zelfstandig een deelgebied op. Bijv. een kast, tafel, stoel, de vloer of speelhoek.
Doet dit acceptabel (weggooien rommel, soort bij soort plaatsen, vloer vrijmaken). Begeleider mag hem/haar er één keer aan herinneren.

Ruimt op eigen initiatief en zelfstandig één gehele ruimte op. Bijv. woonkamer of eigen slaapkamer.
Doet dit acceptabel (weggooien rommel, soort bij soort plaatsen, vloer vrijmaken).
Begeleider mag hem/haar er één keer herinneren.

Domein Praktisch

Vraag 43: Zorg voor directe omgeving: schoonmaken

Het gaat niet om begrip van het moment dat het schoonmaken nodig is, maar alleen om het uitvoeren van de schoonmaak taak zelf.

Maakt niet zelf schoon.

Helpt onder begeleiding met kleine schoonmaak klusjes. Bijv. doekje over de tafel/vloer aanvegen. Gaat om vaardigheid.

Helpt onder begeleiding met grotere schoonmaakklussen. Bijv. helpt bij voorspoelen vaat en vaat in vaatwasser doen.

Doet grotere schoonmaakklussen met hulp op afstand. Hulp op afstand: eraan herinneren/hier en daar een aanwijzing/wijzen naar plaatjes/materiaal laten zien/volgorde benoemen.

Doet geheel zelfstandig grote schoonmaakklussen. Bijv. kamer schoonmaken (stofzuigen, dweilen, afstoffen, bed verschonen). Herinneren aan klus en vooraf aan deeltaken herinneren mag; ook zelfstandig gebruik schema in woorden/picto’s mag. Wanneer de schoonmaak wel zelfstandig maar onvolledig wordt gedaan (redelijkerwijs), scoort dan een 4.

Domein Praktisch

Vraag 44: Klusjes uitvoeren

Doet geen klusjes.

Doet eenvoudige klusjes met hulp. Het doorknippen van een draad, inschenken glas water, plant water geven, vuilniszak wegbrengen, borden in afwasmachine zetten.

Doet eenvoudige klusjes zonder hulp, maar doet geen ingewikkelde klusjes.

Doet eenvoudige klusjes zonder hulp en ingewikkelde klusjes samen met een begeleider. Ingewikkelde klusjes: batterij vervangen, zadel fiets hoger zetten, luchtbed oppompen, afwasmachine geheel vullen en aanzetten.

Doet ingewikkelde klusjes met hulp op afstand. Hulp op afstand: hier en daar een aanwijzing, wijzen naar plaatjes, materiaal laten zien, volgorde benoemen.

Domein Praktisch

Vraag 45: Bediening apparaten

De bediening moet geheel zonder hulp gebeuren.

Bedient geen apparaten.

Verricht één handeling aan apparaten. Bijv. knop aanzetten waterkoker, swipen op een tablet, schakelaar lamp aan/uit doen.

Bedient een paar eenvoudige apparaten volledig. Bijv. doet water in waterkoker en zet knop aan, zet kopje onder volautomatisch koffieapparaat en drukt op knop, doet tv aan met afstandsbediening en zapt, doet cd in cd speler en drukt op ‘play’, zet radio aan en zoekt zender.
Score geldt niet als het apparaat door ruwe bediening stuk wordt gemaakt.

Bedient de meeste eenvoudige apparaten volledig. Bijv. doet water in waterkoker en zet knop aan, zet kopje onder volautomatisch koffieapparaat en drukt op knop, doet tv aan met afstandsbediening en zapt, doet cd in cd speler en drukt op ‘play’, zet radio aan en zoekt zender.
Score geldt niet als het apparaat door ruwe bediening stuk wordt gemaakt.

Bedient de meeste eenvoudige en minimaal één ingewikkeld apparaat. Bijv. stelt wattage en tijd magnetron in, zet maaltijd erin, en drukt op startknop; bedient een (vereenvoudigde) kassa; doet filter, water en juiste hoeveelheid koffie in filterkoffieapparaat en drukt op startknop.

Domein Praktisch

Vraag 46: Gebruik telefoon/tablet

Het gaat hier om de praktische vaardigheid, niet om digitale weerbaarheid.

Klikt/swipet niet op een beeldscherm.

Klikt/swipet op beeldscherm zonder doel. Bij motorische beperkingen mag dit met fysieke aanpassingen (bijv. joystick).

Klikt/swipet doelbewust op bepaalde plaatjes/items voor direct effect (geluidje, beweging). Bij motorische beperkingen mag dit met fysieke aanpassingen (bijv. joystick).

Speelt eenvoudige spelletjes op tablet/telefoon, laat filmpjes afspelen. Begeleider/ouder start app/webpagina op.

Gebruikt een telefoon/tablet zoals bedoeld. Zoekt gericht iets op in een zoekmachine, zoekt een app in de appstore, maakt gebruik van sociale media, maakt gebruik van e-mail, belt iemand op.

Domein Praktisch

Vraag 47: Werk/dagbesteding

Hij/zij doet of volgt belevingsgerichte activiteiten. Activiteiten gericht op (mee)beleven/ervaren. Bijv. snoezelen of meedoen met muziek, bewegen.

Hij/zij doet met hulp (deel)werkzaamheden/activiteiten die niet aan eisen hoeven te voldoen. Bijv. kaarsen, drukwerk, kunst, schoffelen, bladeren vegen, knutselwerkje.
Eigen werktempo, werk hoeft niet ‘mooi’ te zijn.

Hij/zij doet bijna geheel zelfstandig werkzaamheden die niet aan eisen hoeven te voldoen. Bijv. kaarsen, drukwerk, kunst, schoffelen, bladeren vegen, knutselwerkje, handwerkje. Eigen werktempo, werk hoeft niet ‘mooi’ te zijn.

Hij/zij doet met hulp op afstand werkzaamheden die aan eisen moeten voldoen. Minimum werktempo, juiste constructie/uiterlijk van het product.
Werk bestaat bijv. uit: inpakken, groenonderhoud, drukwerk, montage, knutselopdracht, handwerk.
Hulp op afstand: hier en daar een aanwijzing/wijzen naar plaatjesmateriaal laten zien, volgorde benoemen.

Hij/zij doet redelijk zelfstandig werkzaamheden die aan eisen moeten voldoet. Minimum werktempo, juiste constructie/uiterlijk van het product.
Er mag steeds begeleiding aanwezig zijn maar er worden nauwelijks aanwijzing gegeven.
Werk bestaat bijv. uit: inpakken, groenonderhoud, drukwerk, montage, kunst, handwerk.

Domein Sociaal

Vraag 48: Verantwoord gebruik digitale media

Digitale media: e-mail, berichtenplatforms, sociale media, foto- en filmplatforms. Verantwoord: gedraagt zich passend, is weerbaar, kan gebruikstijd wat beheersen, schat in of inhoud passend is. Beeldbellen valt hier niet onder.

Gebruikt geen digitale media.

Gebruikt geen digitale media, maar doet mee wanneer een ander er gebruik van maakt. Bijv. door mee te kijken en mee te praten.

Gebruikt digitale media, samendoen en meekijken door een begeleider is altijd nodig. Bijv. er bestaan grote risico’s op ongepast taalgebruik, beïnvloeding, ongeremd gebruik, ongepaste inhoud opzoeken.

Gebruikt digitale media, samendoen en meekijken door een begeleider is gedeeltelijk nodig. Bijv. kan zonder hulp en toezicht op een verantwoorde manier berichten uitwisselen met familie en bekenden op een berichtenplatform. Bij overige media is toezicht nodig.

Gebruikt digitale media, samendoen en meekijken door een begeleider is meestal niet nodig. Gebruikt redelijk gepast taalgebruik/laat zich niet meteen beïnvloeden of misbruiken/weet redelijkerwijs welke filmpjes gepast zijn om te bekijken/laat gebruikerstijd niet volledig uit de hand lopen. Er mogen eens in de zoveel tijd ongewenste situaties voorkomen die bijgestuurd moeten worden.

Domein Sociaal

Vraag 49: Tafelmanieren, sociaal aspect

Tafelmanieren: met mond dicht eten, met bestek eten, niet schrokken/boeren/met volle mond praten, je best doen niet te morsen, mond afvegen, rechtop zitten als dit lichamelijk mogelijk is, wachten met eten tot ieder wat op zijn/haar bord heeft, als je iets nodig hebt dat ver weg staat iemand vragen.

Hij/zij heeft er geen besef van dat er tafelmanieren zijn.

Hij/zij heeft besef van tafelmanieren, maar past deze niet toe. Probeert het soms (bijv. maakt veegbeweging bij vieze mond), maar wordt daar altijd mee geholpen.

Hij/zij heeft besef van tafelmanieren en past deze gedeeltelijk toe. Bijv. wordt daar (bijna) bij iedere maaltijd op gewezen.

Hij/zij past tafelmanieren grotendeels uit zichzelf toe. Bijv. wordt daar eens per paar maaltijden op gewezen.

Hij/zij past tafelmanieren meestal uit zichzelf toe. Bijv. wordt daar minder dan eens per week op gewezen.

Domein Sociaal

Vraag 50: Vriendschap

Het gaat hier niet om de voorkeur voor personen met wie de persoon al een band heeft zoals een ouder/broer/zus of persoon met wie hij/zij veel samen is geweest en zich daarom veilig bij hem/haar voelt. Het gaat om de interesse in specifieke personen uit een groep.

Heeft geen voorkeur voor bepaalde persoon in groep op school/werk/dagbesteding/woning.

Heeft voorkeur voor bepaalde personen in groep op school/werk/dagbesteding/woning; zoekt geen actief contact. Bijv. toont duidelijk interesse wanneer hij/zij in de buurt van deze persoon is (bijv. kijken; positieve stemming tonen).

Heeft voorkeur voor bepaalde personen in groep op school/werk/dagbesteding/woning en zoekt actief contact met deze persoon. Bijv. gaat vaker naast deze persoon zitten dan naast anderen. Maakt meer oogcontact met deze persoon/lacht vaker naar deze persoon dan naar anderen. Raakt deze persoon vaker vriendschappelijk aan. Zegt vaker iets tegen deze persoon dan andere leden van de groep.

Heeft een beginnende vriendschap. Dit gaat over en weer; levert een (beperkte) actieve bijdrage aan de vriendschap (bijv. vraagt om samen een activiteit te doen). Begeleider stimuleert het contact af en toe.

Heeft een volwaardige vriendschap met tenminste één ander. Houdt actief de vriendschap in stand. Doet activiteiten met zijn/haar vriend. Neemt initiatief om contact te zoeken. Geen stimulans nodig.
Let op: alleen contact via digitale media telt hier niet.

Domein Sociaal

Vraag 51: Omgaan met ouders of begeleiders

Vertrouwde personen: vaste personen in de zorg voor de persoon.
Gebruik gebaren/spraakcomputer is toegestaan.

Reageert niet op vertrouwde personen.

Reageert op vertrouwde personen. Dit roept weer een reactie bij de vertrouwde persoon op. Bijv. strekt armen uit, lacht, maakt tevreden geluiden, imiteert andermans bewegingen of geluiden.

Reageert op vertrouwde personen, wacht reactie van de ander af, reageert daar weer op. Hoeft niet met woorden. Maar het is duidelijk dat hij/zij initiatief tot contact neemt, de reactie afwacht van de ander, en daar weer op reageert.
Bijv. hij/zij wijst voorwerp aan, de ander reageert, hij/zij reageert daar weer op.
Of: hij/zij vertelt/zegt iets, de ander zegt iets terug, hij/zij reageert daar weer op.
Stelt mogelijk instrumentele vragen: hoe lang/hoeveel/wanneer?
Stelt mogelijk steeds dezelfde vragen of vertelt meestal over dezelfde dingen.

Heeft meerdere keren achter elkaar over-en-weer contact met vertrouwde personen; heeft korte gesprekjes. Dit is uitgebreider dan bij optie 3.
Bijv. neemt initiatief tot contact, heeft dan een kort gesprekje waarbij hij/zij reageert op wat de ander zegt en zijn/haar reactie afwacht.

Heeft uitgebreid over-en-weer contact en stemt af op vertrouwde personen. Bouwt gesprekken uit in reactie op de ander. Neemt initiatief tot een gesprek, stemt qua onderwerp en taalgebruik redelijk goed af op de ander, gaat echt in op wat de ander inbrengt.
Sluit aan bij het gespreksonderwerp.

Domein Sociaal

Vraag 52: Omgaan met groeps- of leeftijdsgenoten

Heeft geen aandacht voor groeps- of leeftijdsgenoten.

Heeft aandacht voor groeps- of leeftijdsgenoten (kijken). Zoekt geen actief contact.

Zoekt uit zichzelf contact met groeps- of leeftijdsgenoten, maar reageert niet op de ander. Glimlachen, zwaaien, meenemen, iets laten zien, iets vertellen.

Zoekt uit zichzelf contact met groeps- of leeftijdsgenoten en reageert ook op de ander. Hij/zij wijst voorwerp aan, de ander reageert, hij/zij reageert daar weer op.
Of: hij/zij vertelt iets, de ander zegt iets terug, hij/zij reageert daar weer op.
Stelt mogelijk instrumentele vragen: hoe lang, hoeveel, wanneer?
Of: stelt steeds dezelfde vragen, of vertelt meestal over dezelfde dingen.
Mag met gebaren.

Zoekt uit zichzelf met groeps- of leeftijdsgenoten, reageert op de ander en heeft ook echte over-en weer gesprekjes, waarbij hij/zij afstemt op de ander. Kort over-en-weer gesprekje heeft een echt vervolg. Doet mee aan een groepsgesprek aan tafel. Toont echt interesse in anderen (vraagt naar zijn/haar bezigheden en gaat daarop in). Praat anders met een begeleider dan met een groepsgenoot.
Mag met gebaren.

Domein Sociaal

Vraag 53: Zich houden aan regels

Instructie: hier gaat het om het daadwerkelijk opvolgen of het zich houden aan (letterlijk uitgesproken, geschreven of ongeschreven regels). Mogelijk weet iemand de regels wel, maar om positief te scoren moet hij/zij ze ook echt uitvoeren.
Voorbeelden van regels: aan tafel eten, niet schreeuwen, anderen geen pijn doen, toestemming vragen alvorens iets van een ander te pakken.

Nb. Er zijn ook personen met een gelaten of rustig temperament. Ook al is er vermoedelijk geen besef van regels, toch vertonen zij geen ongewenst gedrag. Scoor 1 wanneer de persoon altijd in het bijzijn van begeleiders is. Scoor 3 wanneer de persoon op afstand onder toezicht is. Scoor 5 wanneer de persoon regelmatig alleen is en er zich geen ongewenst gedrag voordoet.

Heeft geen besef van regels.

Heeft weinig besef van regels, regels moeten een paar keer per dag worden herhaald.

Heeft redelijk besef van regels, regels moeten een paar keer per week worden herhaald.

Houdt zich zelfstandig aan regels, maar alleen als de begeleider in de buurt is.

Houdt zich zelfstandig aan regels, ook als de begeleider enige tijd afwezig is. Enige tijd: minimaal 30 minuten.

Domein Sociaal

Vraag 54: Communicatie van emoties

Gebruik van een spraakcomputer of gebarentaal is toegestaan. Voorbeelden van emoties: blij, boos, bang, verdrietig.

Toont alleen lust en onlust.

Toont ten minste 3 basisemoties (blijdschap, boosheid, angst of verdriet).

Toont de basisemoties en benoemt ook ten minste 2 emoties bij zichzelf (blij, boos, bang, verdrietig). Bijv. ‘Ik (ben) verdrietig.’ Mag met gebaren.

Benoemt emoties, maar vertelt ook in eenvoudige bewoording waarom hij/zij zich blij, bang, verdrietig of boos voelt. Bijv. ‘Ik ben boos, (want) ik wil een koekje.’

Geeft aan waarom hij/zij zich blij, bang, verdrietig of boos voelde, maar ook wat het gevolg daarvan was. Bijv. ‘Ik wilde het koekje heel graag en toen werd ik boos, ik schreeuwde tegen hem.’

Domein Sociaal

Vraag 55: Wachten

Wacht niet. Behoeften moeten direct vervuld worden.

Wacht soms een kort moment op zijn/haar beurt. Bijv. wanneer begeleider nog met een andere persoon in gesprek is (‘Ik kom zo bij je’). Wacht op de ander die eerst iets lekkers mag uitzoeken.

Wacht regelmatig een kort moment op zijn/haar beurt.

Wacht vaak een kort moment op zijn/haar beurt.

Wacht vaak een kort moment op zijn/haar beurt, maar ook regelmatig wat langere tijd. Bijv. op beurt wachten tijdens spelen van een spel. Wanneer de begeleider wat langer met een andere persoon in gesprek is. In een rij wachten.

Domein Sociaal

Vraag 56: Rekening houden met de ander

Het gaat hier om situaties waarbij rekening houden met de ander ook daadwerkelijk gewenst is. Voorbeelden van rekening houden met de ander kunnen zijn: iets oppakken dat de ander laat vallen, stil zijn als de ander iets zegt, niet te dichtbij iemand gaan staan/zitten, iemand die druk bezig is even met rust laten, gevoelige onderwerpen voor een bepaald persoon vermijden, iets doen wat de ander leuk vindt, extra voorzichtig zijn met spullen van een ander, het taalgebruik aanpassen als iemand (nog) niet zo goed kan praten.

Houdt geen rekening met de ander.

Houdt soms rekening met de ander. Situaties waarin hij/zij dat niet doet komen meerdere keren per dag voor.

Houdt regelmatig rekening met de ander. Situaties waarin hij/zij dat niet doet komen meerdere keren per week voor.

Houdt vaak rekening met de ander. Situaties waarin hij/zij dat niet doet komen maximaal één keer per week voor.

Houdt (bijna) altijd rekening met de ander. Past zich soms ook aan als hij/zij het niet eens is met de ander. Bijv. doet een weinig favoriete klus als werkleider dit van hem/haar vraagt. Vraagt bij onenigheid wat de ander wil en overlegt.

Domein Sociaal

Vraag 57: Zich verontschuldigen

Het gaat hier om het beleefdheidsaspect.
Een fout kan zijn: iemand per ongeluk aanstoten.
Gebruik van een spraakcomputer of gebarentaal is toegestaan.

Verontschuldigt zich niet voor fouten.

Verontschuldigt zich voor fouten, maar alleen nadat begeleiding hem/haar stimuleert dit te doen. Wanneer hij/zij dit soms ook uit zichzelf doet: kies dan 3.

Verontschuldigt zich soms uit zichzelf voor fouten. Soms: 1 van de 4 situaties die hier aanleiding toe geven.

Verontschuldigt zich regelmatig uit zichzelf voor fouten. Regelmatig: 2 van de 4 situaties die hier aanleiding toe geven.

Verontschuldigt zich (bijna) altijd uit zichzelf voor fouten. Ook voor onopzettelijke fouten. Regelmatig: minimaal 3 van de 4 situaties die hier aanleiding toe geven.

Domein Sociaal

Vraag 58: Herkennen van emoties bij anderen

Gebruik van een spraakcomputer of gebarentaal is toegestaan.
Voorbeelden van emoties: blij, boos, bang, verdrietig.

Reageert niet op emoties van een ander.

Herkent minstens één emotie bij anderen. Dit is merkbaar omdat hij/zij daar passend op reageert (verbaal of non-verbaal).

Benoemt één à twee emoties bij anderen. In sociale situaties of in boekjes/films.

Benoemt minstens drie emoties bij anderen.

Benoemt minstens drie emoties bij anderen en soms een redelijk aannemelijke reden hiervan. Bijv. ‘Hij is verdrietig omdat zijn moeder niet op bezoek komt’.

Domein Sociaal

Vraag 59: Troosten

Reageert niet op pijn/verdriet van een ander.

Reageert op pijn/verdriet van een ander, maar zoekt geen toenadering. Bijv. huilt ook, kijkt verdrietig.

Zoekt toenadering tot een ander die pijn/verdriet heeft, maar biedt geen hulp. Bijv. gaat naar iemand toe die is gevallen, kijkt bezorgd maar doet niets. In geval van fysieke beperking (rolstoel): zegt iets troostends.

Biedt troost of helpt ander die pijn/verdriet heeft, gericht op wat hij/zij zelf fijn zou vinden. Bijv. brengt eigen knuffel naar een volwassene die huilt.

Biedt troost of helpt ander die pijn/verdriet heeft, doet daarbij een poging te ontdekken waar de ander pijn heeft of verdriet om heeft. Bijv. helpt met opstaan wanneer iemand valt, vraagt wat de ander nodig heeft, haalt favoriete knuffel van de ander op, vraagt: ”Wat is er?”.

Domein Sociaal

Vraag 60: Helpen

Het gaat om de bereidheid, niet om de vaardigheid in het doen van een klusje.

Helpt niet.

Doet soms op verzoek een simpel klusje voor een ander. Soms: minder dan de helft van de keren dat het verzoek wordt gedaan. Moppert/weigert vaak.

Doet regelmatig op verzoek een simpel klusje voor een ander, biedt dit niet uit zichzelf aan. Soms: de helft van de verzoekjes. Moppert/weigert af en toe.

Doet vaak op verzoek een simpel klusje voor een ander, biedt dit niet uit zichzelf aan. Soms: meer dan de helft van de verzoekjes. Moppert/weigert (bijna) nooit.

Doet vaak een simpel klusje voor een ander, biedt dit ook uit zichzelf aan. Moppert/weigert (bijna) nooit.

Domein Sociaal

Vraag 61: Passend reageren op non-verbale aanwijzingen

Non-verbaal gedrag is gedrag waarbij geen woorden worden gebruikt, zoals een knipoog, een zucht, wijzen, duim opsteken.

Geen reactie op non-verbale aanwijzingen.

Hij/zij reageert soms passend op duidelijke non-verbale aanwijzingen. Reageert op ‘nee’ schudden, iets aanwijzen, duim omhoog.
Soms: minder dan de helft van de keren dat dit voorkomt.
Visuele beperking: reageert op het huilen of emotionele handelingen (deur hard dichtdoen) van de ander.

Hij/zij reageert vaak passend op duidelijke non-verbale aanwijzingen. Vaak: ongeveer de helft van de keren dat dit van toepassing is.

Hij/zij reageert passend op duidelijke non-verbale aanwijzingen en soms ook passend op subtiele non-verbale aanwijzingen. Subtiele aanwijzingen: bijv. begrip van verandering in intonatie van de stem of begrijpt dat licht zuchten, kort antwoord geven, naar klok kijken betekent: iemand wil gesprek beëindigen.

Hij/zij reageert regelmatig passend op subtiele non-verbale aanwijzingen. Vaak: ongeveer de helft van de keren dat dit van toepassing is.

Domein Sociaal

Vraag 62: Actief bijdragen aan een positieve sfeer

Beoordeel ‘soms’/’regelmatig’/’vaak’/’(bijna) altijd’ op inschatting. Groep: het gaat om een klein gezelschap van 3 à 4 personen.

Heeft geen sociale inbreng in een groep. Trekt zich mogelijk zeer vaak terug of is zeer passief. Toont geen initiatief.

Draagt soms positief bij aan de sfeer in een klein gezelschap. Door soms naar anderen te lachen/kijken, mee te doen met een gesprekje of activiteit, aardig over te (willen) komen. Trekt zich vaak terug/is passief.

Draagt regelmatig positief bij aan de sfeer in een klein gezelschap. Trekt zich ook regelmatig terug.

Draagt vaak positief bij aan de sfeer in een klein gezelschap. Trekt zich soms terug/is passief.

Draagt (bijna) altijd positief bij aan de sfeer in een klein gezelschap. Dit betekent ook dat negatief gedrag in de groep of veelvuldig terugtrekken nauwelijks voorkomt.

Domein Sociaal

Vraag 63: Gesprekje beginnen en eindigen

Het gaat om de alledaagse gesprekjes met ouders, begeleiders, leeftijd- en groepsgenoten, inclusief nieuwe ontmoetingen.
Gesprekje beginnen zoals het hoort kan zijn: niet inbreken in een bestaand gesprekje, maar het goede moment afwachten; eerst de voornaam van de aangesprokene noemen; iemand niet herhaaldelijk hard aanspreken om de aandacht te trekken.
Gesprekje beëindigen zoals het hoort kan zijn: niet abrupt weglopen of met een ander gaan praten, aankondigen dat hij/zij iets anders gaat doen.
Gebruik van een spraakcomputer of gebarentaal is toegestaan.

Begint geen gesprekjes.

Begint gesprekje, maar niet geheel afgestemd op de ander. Bijv. valt met de deur in huis.

Begint een gesprekje soms zoals het hoort. Bijv. begroet eerst de ander.
Als hij/zij een gesprekje soms alleen passend beëindigt en niet passend begint, kies dan ook 3.

Begint een gesprekje vaak zoals het hoort. Bijv. begroet eerst de ander.
Als hij/zij een gesprekje vaak alleen passend beëindigt en niet passend begint, kies dan ook 4.

Begint en beëindigt een gesprekje (bijna) altijd zoals het hoort. Bijv. loopt niet abrupt weg, zegt eerst dat hij/zij weg moet en/of neemt afscheid.

Domein Sociaal

Vraag 64: Omgaan met onbekenden

Onbekenden: iemand die hij/zij niet kent (geen familie, vriend, kennis of huisgenoot).
Zich passend gedragen betekent bijv.: ‘Hallo’ zeggen, zich voorstellen, passende afstand houden, geen ongepaste vragen stellen.
Gebruik van een spraakcomputer of gebarentaal is toegestaan.

Gaat niet om met onbekenden.

Gaat om met onbekenden; gedraagt zich niet passend. Bijv. aanklampen, komt te dichtbij, stelt te persoonlijke vragen.

Gaat om met onbekenden; gedraagt zich SOMS passend. Soms: minder dan de helft van de situaties.

Gaat om met onbekenden; gedraagt zich REGELMATIG passend. Regelmatig: in meer dan de helft van de situaties.

Gaat om met onbekenden; gedraagt zich (bijna) altijd passend.

Domein Sociaal

Vraag 65: Op bezoek gaan, omgangsvormen

Voorbeelden van omgangsvormen: niet door het hele huis lopen, niet in kastjes kijken of deuren/lades openen, indien van toepassing vragen waar het toilet is, wachten tot je iets wordt aangeboden.

Hij/zij heeft geen besef dat er omgangsvormen bij ‘op bezoek gaan’ zijn.

Hij/zij heeft besef van omgangsvormen bij het ‘op bezoek gaan’, maar kan deze niet toepassen. Wordt daar vaak op gewezen of mee geholpen.

Hij/zij heeft besef van omgangsvormen bij ‘op het bezoek gaan’ en past deze soms toe. Wordt daar regelmatig op gewezen.

Hij/zij past omgangsvormen bij ‘op het bezoek gaan’ regelmatig uit zichzelf toe. Wordt daar soms op gewezen.

Hij/zij past omgangsvormen bij het ‘op bezoek gaan’ (bijna) altijd uit zichzelf toe.

Domein Sociaal

Vraag 66: Weerbaarheid

Weerbaar zijn houdt in: kunnen aangeven wat je niet wilt, kunnen herkennen wanneer er misbruik van je goedheid wordt gemaakt (bijv. bij een vreemde in de auto stappen wanneer hij/zij dat vraagt, geld aan iemand geven die daar om vraagt), geen sociale situaties opzoeken die negatieve gevolgen kunnen hebben (bijv. bij vreemden naar binnen lopen), ‘nee’ zeggen tegen ongewenste aanrakingen.

Is niet weerbaar. Begeleider beschermt hem/haar volledig tegen negatieve invloeden van anderen. Het zou nauwelijks merkbaar zijn dat hij/zij iets niet prettig vindt.

Is (zeer) beperkt weerbaar. Bijv. het is merkbaar dat hij/zij iets niet prettig vindt, maar hij/zij zou onmiddellijk toegeven wanneer er lichte druk wordt uitgeoefend.

Is enigszins weerbaar. Bijv. maakt kenbaar iets niet prettig te vinden, door ‘nee’ te zeggen/doen, maar zou vrij snel toegeven wanneer er lichte druk wordt uitgeoefend.

Is redelijk weerbaar. Bijv. maakt kenbaar iets niet prettig te vinden, door ‘nee’ te zeggen/doen. Stribbelt duidelijk tegen, loopt weg of roept om hulp wanneer lichte druk wordt uitgeoefend, maar zou onder zwaardere druk toch toegeven.

Is voldoende weerbaar. Geeft aan wat hij/zij wil, zal niet zomaar toegeven aan druk door een vreemde, maar kan wel bezwijken onder groepsdruk (‘erbij horen’) of druk van zeer dominante of sterke personen.

Domein Sociaal

Vraag 67: Initiatief nemen

Dit heeft betrekking op: vragen stellen, iemand vragen samen iets te doen, uit zichzelf meedoen aan activiteit, uit zichzelf een klusje doen. Dit kan heel eenvoudig zijn door bijv. actief oogcontact te zoeken met de ander en te lachen.
Beoordeel ‘zelden’/ ‘soms’/’regelmatig’/’vaak’ op inschatting.

Neemt geen initiatieven.

Neemt zelden initiatieven.

Neemt soms initiatieven.

Neemt regelmatig initiatieven.

Neemt vaak initiatieven.

Domein Motoriek

Vraag 68: Ritsen/knopen sluiten

Doet geen ritsen, knopen, klittenband dicht.

Doet klittenband dicht (geen ritsen/knopen).

Doet bovendien ritsen en/of grote knopen met moeite dicht.

Doet ritsen en/of knopen soepel en vlot dicht.

Doet alle soorten ritsen en knopen (ook zeer kleine) soepel dicht.

Domein Motoriek

Vraag 69: Draaien

Het gaat hier meer om de handigheid van de draaibeweging die wordt gemaakt dan om het gebruik van kracht. Deksel/dop valt tijdens op-/afdraaien niet uit de hand.

Draait geen deksel of dop van voorwerp.

Draait breed deksel van beker/pot. Vergelijkbaar met jampot.

Draait grote dop van fles/grote tube. Vergelijkbaar met waterflesje.

Draait kleine dop van een kleine tube. Vergelijkbaar met kleine medicatietube, dop maximaal 1 cm. breed.

Draait schroefje/pinnetje los (met de vingers).

Domein Motoriek

Vraag 70: Drinken

Drinkt niet zelf uit een aangepaste beker.

Drinkt met hulp uit (aangepaste) beker. Bijv. Tuitbeker; rietje; hulp bestaat uit ondersteuning motorisch aspect.

Drinkt zelfstandig en zonder morsen uit aangepaste beker, evt. met deksel. Hierbij wordt beker met twee handvaten of ergonomische beker bedoeld. Drinkt hij/zij niet uit ergonomische beker maar morst hij/zij regelmatig, scoor dan ook 3.

Drinkt zelfstandig en zonder morsen uit grote, gewone beker met één handvat. Mag met twee handen worden vastgepakt.

Drinkt zelfstandig en zonder morsen uit alle soorten bekers en glazen. Pakt deze met één hand vast.

Domein Motoriek

Vraag 71: Schrijven met de hand

Het gaat hier om het motorische aspect.

Schrijft niet.

Houdt potlood vast en maakt schrijfbewegingen, maar geen letters.

Schrijft enkele zeer grote blokletters. Alleen leesbaar voor personen die hem/haar goed kennen. Bijv. eigen naam in zeer grote letters.

Schrijft in lopend schrift of kleinere blokletters, slordig, maar voor de meeste mensen echter redelijk leesbaar.

Schrijft in redelijk net lopend schrift of redelijk nette kleine blokletters, voor de meeste mensen vrij goed leesbaar. Visuele beperking en kan daardoor niet schrijven: scoor ook een 1 (hiermee wordt bij de scoring rekening gehouden wanneer normen voor visueel beperkten worden ontwikkeld).

Domein Motoriek

Vraag 72: Bestek hanteren

Het gaat hier niet om tafelmanieren maar om het feit dat iemand handigheid heeft in het gebruik van bestek.

Hanteert geen (aangepast) bestek, of wordt hiermee geholpen.

Hanteert aangepaste lepel of vork. Slaagt erin hiermee zelfstandig te eten.

Hanteert gewone lepel of vork. Slaagt erin hiermee zelfstandig te eten.

Gebruikt bovendien een mes om (brood) te smeren en/of brood te snijden.

Gebruikt bovendien het mes samen met de vork. Mes en vork werken goed samen.

Domein Motoriek

Vraag 73: Hanteren materiaal

Hij/zij mag hier worden aangemoedigd, het gaat om het handelen.

Hanteert geen materiaal.

Reikt gecoördineerd naar grof (spel)materiaal.

Pakt groot (spel)materiaal vast. Bijv. rammelaar, knuffel, de hand van de ander, of iets met soortgelijke afmeting.

Pakt klein (spel)materiaal vast. Bijv. kleine blokken, een druif, een rozijn, een papiertje, een pen, of iets met soortgelijke afmeting. Zet deze eventueel op elkaar.

Doet handelingen met klein (spel)materiaal. Bijv. stapelt minimaal drie blokken op elkaar, slaat een dunne bladzijde van een boek om, doet druiven in een bakje.

Domein Motoriek

Vraag 74: Voortbewegen

Ligt en/of draait om en/of tilt hoofd op.

Kan bovendien zitten en/of kruipen.

Kan ook lopen zonder hulpmiddel, maar niet soepel/gecoördineerd.

Kan rennen, maar niet soepel/gecoördineerd.

Loopt of rent soepel en gecoördineerd. Rent hij/zij nooit maar loopt wel soepel/gecoördineerd: scoor dan 5.

Domein Motoriek

Vraag 75: Traplopen

Kan niet traplopen.

Zet de ene voet eerst naast de andere voet, voordat hij/zij een voet op een hogere trede zet. Houdt leuning mogelijk goed vast.

Loopt trap op met één voet per trede. Loopt voorzichtig en traag, houdt leuning goed vast.

Loopt trap op met één voet per trede. Doet dit soepel en gecoördineerd.

Rent een trap op.

Domein Motoriek

Vraag 76: Fietsen

Het gaat hier om het fietsen op zich, niet over verkeersveiligheid.

Visuele beperking: zelfstandig fietsen is dan niet mogelijk. Dan wordt maximaal 2 gescoord.

Fietst niet.

Fiets op een duofiets met een begeleider.

Fietst op een driewieler.

Fietst op een tweewieler.

Fietst bovendien even met één hand en/of kan hoofd even omdraaien naar persoon die naast hem/haar fietst. Bijv. steekt hand uit om over te kunnen steken bij richting aangeven.

Domein Motoriek

Vraag 77: Gebruik van een bal

Voor vangen geldt: 2 van de 3 pogingen op 1,5 meter afstand. Mag met twee handen.
Voor vasthouden geldt: ongeveer 3 seconden.

Houdt bal (klein of groot) niet vast.

Houdt bal (klein of groot) vast.

Vangt zeer grote/lichte bal (ballon).

Vangt middelgrote lichte bal (speelbal/strandbal). Visuele beperking: rolt over met een grote bal. Lukt dit niet: scoor dan 1 of 2.

Vangt kleine bal (tennisbal). Visuele beperking: speelt goalbal.

Domein Motoriek

Vraag 78: Evenwicht

Kan niet zelfstandig opstaan.

Gaat zelfstandig in een stoel zitten en komt er weer uit. Leuning mag worden gebruikt.

Gaat zelfstandig in een stoel zitten en komt er weer uit. Pakt bovendien iets van de vloer en komt gemakkelijk tot staan.

Pakt iets van de vloer en komt gemakkelijk tot staan. Trekt ook sokken staand aan en uit. Zonder steun te zoeken, waardoor hij/zij even op één been zal staan.

Trekt sokken staand aan en uit. Kan bovendien 5 seconden op één been staan. Zonder steun te zoeken.

Succesvol afgerond

U heeft de vragenlijst met succes doorlopen. Bedankt voor uw interesse in de DIAG studie. Via de website kun u zich opgeven voor deelname.

Naar DIAG website »

Succesvol afgerond

U heeft de vragenlijst met succes doorlopen. Bedankt voor uw interesse in de DIAG studie. Via de website kun u zich opgeven voor deelname.

Naar DIAG website »

Cookie	Duur	Beschrijving
cookielawinfo-checkbox-analytics	11 months	This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
cookielawinfo-checkbox-functional	11 months	The cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
cookielawinfo-checkbox-necessary	11 months	This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
cookielawinfo-checkbox-others	11 months	This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
cookielawinfo-checkbox-performance	11 months	This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
viewed_cookie_policy	11 months	The cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.

Vragenlijsten invullen

Vragenlijst DIAG©

Praktische handleiding

1.1 Doel van het DIAG

2.1 Beschrijving van het DIAG

3.1 Invulinstructie

Domein Conceptueel

Domein Conceptueel

Domein Conceptueel

Domein Conceptueel

Domein Conceptueel

Domein Conceptueel

Domein Conceptueel

Domein Conceptueel

Domein Conceptueel

Domein Conceptueel

Domein Conceptueel

Domein Conceptueel

Domein Conceptueel

Domein Conceptueel

Domein Conceptueel

Domein Conceptueel

Domein Conceptueel

Domein Conceptueel

Domein Conceptueel

Domein Conceptueel

Domein Conceptueel

Domein Conceptueel

Domein Praktisch

Domein Praktisch

Domein Praktisch

Domein Praktisch

Domein Praktisch

Domein Praktisch

Domein Praktisch

Domein Praktisch

Domein Praktisch

Domein Praktisch

Domein Praktisch

Domein Praktisch

Domein Praktisch

Domein Praktisch

Domein Praktisch

Domein Praktisch

Domein Praktisch

Domein Praktisch

Domein Praktisch

Domein Praktisch

Domein Praktisch

Domein Praktisch

Domein Praktisch

Domein Praktisch

Domein Praktisch

Domein Sociaal

Domein Sociaal

Domein Sociaal

Domein Sociaal

Domein Sociaal

Domein Sociaal

Domein Sociaal

Domein Sociaal

Domein Sociaal

Domein Sociaal

Domein Sociaal

Domein Sociaal

Domein Sociaal

Domein Sociaal

Domein Sociaal

Domein Sociaal

Domein Sociaal

Domein Sociaal

Domein Sociaal

Domein Sociaal

Domein Motoriek

Domein Motoriek

Domein Motoriek

Domein Motoriek

Domein Motoriek

Domein Motoriek

Domein Motoriek

Vragenlijst DIAG^©